تغذیه‌ی مناسب:
مشکلات غذا خوردن را اغلب مادرانی به و جود می‌آورند که بیشتر نگران مزه‌ی دهان کودک خود هستند. مادرانی که دائماً به فرزندان خود گوشزد می‌کنند، که فلان سبزیجات را بخورند یا فلان ماده‌ی غذایی مقوی‌تر است و یا فلان و یتامین را دارد و برای مثلاً استخوان سازی مفید‌تر است و...
این روش کاملاً مخالف موازین علمی است. اطلاع داشتن از مرغوبیت غذا فقط باید در حیطه‌ی اطلاعات و الدین باشد و غذا خوردن در قلمرو مسئولیت کودک قرار داده شود. یعنی برای یک کودک بهتر اینست که مادرش غذای مرغوب و بهداشتی و لذیذ را تهیه کند و به کودک اعتماد کند که هر چقدر اشتهایش می‌کشد، غذا خواهد خورد.
در ضمن به یاد داشته باشیم که زمان غذا خوردن، زمان مناسبی برای دادن دستورالعمل‌های آموزشی نیست. بهتر است غذا در محیطی آرام و بدور از تشویش و نگرانی همراه خانواده صرف شود تا کودک دریابد که در مکانی صمیمی قرار دارد و می تواند باشادی غذایش را صرف کند.
تغذیه‌ی مناسب و صحیح قدرت یادگیری را افزایش می‌دهد و علاوه بر رشد مناسب جسمی، شرایط رشد ذهنی را نیز فراهم می‌کند. مصرف چند و عده‌ی غذایی در روز، به تنظیم قند خون و سوخت و ساز سلولها کمک می‌نماید. اما چگونه و به چه نحوی این چند و عده باید مصرف شود؟
نکاتی مهم در تغذیه‌ی روزانه‌ی کودکان:
صبحانه: صبحگاه همانند بهار و آغاز زندگی دوباره است. پس زمانی مناسب برای جشن سلولها و خوردن اولین و عده‌ی غذایی روز می‌باشد. برای اینکه کودکان به خوردن صبحانه تمایل داشته باشند، باید نکات زیر رعایت شده باشند:
الف ـ شام در ساعات اولیه‌ی شب صرف شده باشد.
ب ـ کودک شب در ساعات معین و زود خوابیده باشد.
ج ـ کودک صبح زود بیدار شده باشد و فرصت کافی برای خوردن صبحانه داشته باشد.
والدین عزیز بهتر است که سحرخیزی، نرمش و و رزش صبحگاهی و دور سفره‌ی صبحانه نشستن را عملاًبه کودکان آموزش دهند. همچنین میل و رغبت به صبحانه را با مواد غذایی اشتها آور، دوچندان کنند.
چند ماده‌ی غذایی مناسب برای صبحانه:
1ـ نان سنگک یا بربری برشته با پنیر و گردو و چای شیرین
2ـ یک لیوان آب میوه‌ی طبیعی یا یک عدد سیب یا هر میوه‌ی دیگر
3ـ مقداری عدسی( عدس کاملاًپخته شده‌ی لعاب داده) همراه کمی کره
4ـ عسل و کره با نان
5ـ نان و پنیر همراه خیار یا گوجه فرنگی
6ـ غذاهایی مانند: فرنی، شیربرنج یا حلیم
7ـ تخم مرغ آب پز یا نیمرو شده و... .
میان و عده‌ها:
میان و عده‌ها که بیشتر به دووعده‌ی ده صبح و عصرانه اطلاق می‌شود، باعث تأمین تغذیه‌ی مناسب شده و همچنین از عادات سالم غذایی در طول زندگی حمایت می‌کنند. همچنین از بیماری‌هایی مانند: بیماریهای قلبی، سرطان، دیابت و فشارخون، در بزرگسالی جلوگیری می‌کند. همچنین چون حداقل دو ساعت با و عده‌ی اصلی فاصله دارد، از چاقی و پرخوری هم جلوگیری می‌نماید. البته به شرط اینکه به این موضوع توجه شود که کودک از چه موادغذایی استفاده می‌کند. یعنی در و اقع نباید کودک را با مقداری پول توجیبی و توجیه نشده رها کرد تازنگ تفریح و میان و عده‌ی خود را با تنقلات مضری همچون( چیپس و پفک و... )پر کند که علاوه بر اختلال در رشد جسمی، موجب پایین آمدن ضریب هوشی نیز می‌شود.
پس بهتر است علاوه بر سه و عده اصلی غذایی به دو میان و عده( حدود ده صبح و عصرانه )نیز توجه داشته باشیم و برای این ساعات هم مواد غذایی مناسبی را تهیه کنیم.
چند ماده‌ی غذایی پیشنهادی:
منابع غذایی غنی از و یتامین c:
مرکبات( پرتقال، کیوی، لیمو و... )
سبزیجات تازه( کاهو، کلم، اسفناج... )بهتر است ساندویچی را در منزل تهیه نماییم و از این سبزیجات در آن استفاده کنیم.
( در ضمن آگاهی از و یتامین‌ها فقط برای اطلاع و الدین است و نیاز‌ی نیست که کودکان در این موارد چیزی بدانند.)
میان و عده‌های غنی از آهن: کشمش، انجیر خشک، بادام، گردو، برگه‌ی هلو، خرما، انواع مغزها و آجیل‌ها.
یادمان باشد میان و عده تنها برای زمان مدرسه نیست، بلکه در منزل هم باید به میان و عده‌ی کودک توجه شود( مخصوصاً در زمان امتحان).
دادن کیک یا لقمه‌ی غذایی شیرین مانند ساندویچ گردو و خرما همراه با شیر چه در مدرسه و چه در خانه مناسب است. کودکان در طول روز سه بار باید شیر بنوشند که آخرین و عده‌ی آن دو ساعت قبل از خواب است. به یاد داشته باشیم که ناشتا به کودکان شیر ندهیم چرا که آنها را خواب آلود می‌کند.
نهار:
بهتر است تدابیری اتخاذ شود که ساعات صبحانه، نهار و شام مشخص باشند. بهتر است برای نهار از غذاهایی که کودک دوست دارد( به شرط مرغوب بودن) تهیه شود بچه‌ها به غذاهایی مانند پیتزا، علاقه دارند، مادر کدبانو سعی می‌کند این غذاها را با مواد مرغوب در منزل تهیه نماید. در ایام امتحانات از غذاهای دریایی مانند ماهی کبابی همراه با چاشنی استفاده کنیم. همچنین بهتر است از مخلفاتی مانند انواع سالادها، سبزیجات تازه و ماست همراه گردو و کشمش، برای ازدیاد اشتهای کودک استفاده کنیم. در و اقع سعی کنیم که بهانه‌ای برای نخوردن به دست کودک ندهیم. از دیگر غذاهای مناسب برای نهار و تأمین پروتئین و انرژی لازم برای بدن می‌توان از مخلوط غلات و حبوبات با گوشت نام برد مانند: عدس پلو، لوبیا پلو و... .
برای تهیه‌ی ساندویچ در خانه به جای استفاده از سوسیس و کالباس می‌توان انواع کوکو و کتلت‌ها راکه با مواد غذایی مرغوب تهیه شده است را به کار برد.
شام:
نکته‌ی مهم در مصرف شام اینست که در ساعات اولیه‌ی شب و سبک میل شود. غذاهایی مانند سوپ که از مخلوط سبزیجاتی مثل اسفناج با دل و جگر و یا هر ماده‌ی غذایی دیگری که مورد علاقه‌ی کودک باشد می‌توان آن را درست کرد. از حبوباتی مانند لوبیا هم می‌توان غذای سبکی ساخت و یا سالاد میوه‌ای که از مخلوط میوه‌هایی مانند موز، کیوی، سیب، زردآلو، انار، انگور و... درست شده باشد.( البته از یک یا هرچند میوه‌ای که در دسترس است می‌توان استفاده کرد و این به ذائقه‌ی کودک شما هم بستگی دارد. )میوه را به همان صورت ساده هم می‌شود مصرف کرد و در و اقع سالاد و تزئین آن برای کودکان بدغذا و بهانه‌گیر تجویز می‌شود.
مخلوط مغزها با کشمش و بالاخره خرما با شیر، یک شام سبک و کامل محسوب می‌شوند.
در میان ما اینگونه رسم شده است که نهار اصولاً غذاهایی مانند آش و سوپ را مصرف می‌کنیم و شام غذاهایی مانند چلوخورشت، این طرز فکر را باید تغییر دهیم. چرا که آش‌ها و سوپ‌ها غذاهایی سبک هستند که بهتر است موقع شام میل شوند و غذاهای دیر هضم را نهار مصرف کنیم.
و در آخر به یاد داشته باشیم:
1ـ فکر سالم در بدن سالم است، پس تأمین انرژی دربدن کودکان در حال رشد مخصوصاً در سالهای آخر دبستان بسیار ضروری است.
2ـ مصرف هر چهار گروه مواد غذایی( هیدرات کربن‌ها، پروتئین‌ها، چربی‌ها و و یتامین‌ها) در و عده‌های غذایی باید مورد توجه قرار بگیرد.
3ـ مصرف آب به مقدار کافی فراموش نشود.
4ـ در زمان مطالعه و درس خواندن بچه‌ها استفاده از مواد غذایی مغذی، همانند انواع مغزها و میوه‌ها و مواد انرژی زا مانند کشمش و انجیر خشک و توت خشک، فراموش نشود.
5ـ زمانی که کودک از مدرسه به خانه باز می‌گردد بدلیل فعالیت زیادگاهی دچار افت قند خون می‌شود، پس بهتر است در این مواقع بجای سؤال پیچ کردن کودک، با لقمه‌ای شیرین و یا یک لیوان شیر و خرما و یا یک عدد میوه یا هر ماده غذایی مناسب دیگر که در دسترس بود، به استقبال کودک برویم و به این صورت از ایجاد تنش در آن لحظات جلوگیری نماییم.
و بالاخره یادمان باشد هرگز صبح خود را بدون صبحانه آغاز نکنیم.
نظرات